Nevrotik ne demek? Sorusu psikolojinin ilgi alanına girer. Nevrotik bozukluk bir duygu durum problemi olup; odaklanamamak, nefret, plansızlık, huzursuzluk,kaygı, güvensizlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Nevrotik kavramı ise bu kişilerin ruh hâlini ifade eder.
Her insanda nevrotik eğilimler olabilir. Psikolojik ve işlevsel semptomlarla ortaya çıkan bu bozukluk çeşitli davranışsal ve duygusal sorunlara yol açar.
Nevrotik Bozukluk Nedir?
Yaşadığınız olaylar, karşılaştığınız durumlar –konu ne olursa olsun- sizde aşırı bir endişe ve rahatsızlık mı oluşturuyor? Bir gününüz bir gününüzü tutmuyor mu? ‘Ruh hâlimdeki bu ânî değişimlere ayak uydurmakta ben bile zorlanıyorum.’ Mu diyorsunuz? Bazen en ufak şeyden mutlu olurken bazen kolayca sinirleniyor musunuz?
Öyleyse nevrotik bozukluk nedir? Sorusuna cevaben sayabileceğimiz belirtiler sizde toplanmış demektir.
Tabii ki herkes, gün içinde kendini huzursuz eden olaylarla karşılaşır. Hepimizin hayatında yanlış giden bir şeyler olabilir. Fakat bazıları bu tarz durumlara normalden daha farklı tepki gösterir ve davranışları nevrotik eğilimler doğrultusunda seyreder.
Nevrotiklik Nedir?
Kişinin dünyayı güvensiz, kötü bir yer olarak algılayıp kendini devamlı bir boşlukta hissetmesine yol açan bir psikolojik bozukluktur.
Nevrotik kişiler, etrafındaki her şeye aşırı kaygı ile yaklaşır. Duygu durumları sürekli değişir.
Buna aşağıdaki semptomlar da eşlik edebilir:
- Kaslarda titreme
- Kalp ritminde artış
- Sinir sistemi bozuklukları
- Terleme
Araştırmalara göre nevrotik bozukluk temelde genetik faktörlere bağlıdır. Nevrotik bireyler, kalıtsallık yoluyla edindiği özellikleri çevresel faktörlerin tetiklemesi sonucunda bu rahatsızlıkla karşılaşır.
Nevroz Çeşitleri
Oluşturduğu tabloya göre nevrotik bozukluk çeşitleri kendi içinde farklı türlere ayrılır. Bunlar, belirtileri ve yol açtığı sonuçlar ile birbirinden şöyle ayrılır:
Fobik Nevroz
Bu bireylerin gündelik hayatına aşırı bir korku hâkimdir. Fobik nevroz yaşayan kişi tehlikeli bir durum olmamasına rağmen sağlığının, hayatının tehdit altında olduğunu düşünür ve bu yönde tepki gösterir.
Bunaltı Nevrozu
Bu kişilerde kaygı hâli süreklilik kazanmıştır. İçlerindeki bu kaygı, fiziksel epkiler ile dışa yansır. Örneğin; kalp çarpıntısı, nefes alıp vermede güçlük, aşırı terleme, göğüs sıkışması bunlardan bazılarıdır.
Depresif Nevroz
Distimi nevroz diye de bilinen bu durum, bireyin kendini hayattan soyutlamasına sebep olur. Bu insanlar yaşama sevincini kaybetmiştir. Nefes almak, yemek yemek, konuşmak gibi en temel şeyler bile onlar için gereksiz bir eylemdir.
Obsesif Kompulsif Nevroz
Bu tür nevrotik kişilik bozukluğu yaşayanlar zihnindeki abartılı düşüncelerin, beynini esir alan takıntıların ve saplantıların etkisindedir. Geleceğe dair hep bir tedirginlik içinde olan, her şeyin en kötüsünü düşünen bu kişiler kendi kafasında kurduğu senaryolarla boğuşup durur.
Histerik Nevroz
Bu nevroz tipiyle mücadele eden hastalar herhangi bir engel olmamasına karşın fiziksel olarak hareket etmekte zorlanırlar. Ellerini, ayaklarını oynatamamaktan şikâyet ederler, yürüyememekten yakınırlar.
Nevrotik Kişilik Özellikleri
- Olaylara, durumlara karşı abartılı tepki verirler.
- Devamlı stres altındadırlar.
- Her zaman olumsuz düşünürler.
- Kimseye güvenmezler.
- Hiçbir şeyden tatmin olmazlar. Onları ikna etmek imkânsızdır.
- Kendilerini ve etrafındaki insanları suçlar, hep karamsar bir ruh hâli içinde yaşarlar.
- Nevrotiklik ileri boyuta varmış ise fiziksel semptomlar da baş gösterir. (Kas problemleri gibi.) Söz konusu rahatsızlıklar bireyin kaygı seviyesini daha da artırır.
Nevrotik Bozukluk Tedavisi
Uzmanların bazıları nevrotikliğin hayat boyu süren, kesin tedavisi olmayan bir psikolojik bozukluk olduğu görüşündedir. Fakat çeşitli yöntemlerle nevrotiklik düzeyini azaltmak mümkündür. Onlardan bazıları şöyle sıralanabilir:
- Endişelerinizi Başkalarına Anlatmaktan Çekinmeyin
Size yük olan düşüncelerinizi, kaygılarınızı birileriyle paylaşarak onların yardımını talep edebilirsiniz. İçinizi dökmek, birileriyle dertleşmek size iyi gelecektir.
- Düşüncelerinize Yön Vermeyi Deneyin
Nevrotik kişilik bozukluğu yaşayanlar için düşüncelerini değiştirmek kolay değildir. Fakat bunu yapabilmek için çaba göstermek çok önemlidir. Evvelâ siz yapabileceğinize inanın. Aklınızdaki olumsuz düşüncelerden kurtulmaya istekli olun. Kendinize güvenin.
- Hobi Edinin
Sürekli düşünmeyi engellemek için sizi meşgul edecek bir şeyler bulun. Vakit geçirmekten keyif alacağınız aktivitelerle uğraşın, bunu düzenli olarak sürdürün.
- Not Alın
Sizi kaygılandıran şey nedir? Bu duruma ne sebep oluyor? İyice analiz ederek ne tür önlemler alabileceğinizi düşünün. Bu süre zarfında hissettiklerinizi, aklınıza gelen çözümleri not alarak kaydedin.
- Bir Uzmana Başvurun
Nevrotik bozukluk ile mücadele etmekte zorlanıyorsanız bu süreci en hızlı ve kolay şekilde atlatmak için uzman desteğinden yararlanın. Onunla konuşmak yükünüzü hafifletecektir.
Hekiminiz bu zorlu dönemmi daha fazla zarar görmeden geride bırakmanızı sağlamak için çeşitli değerlendirme testleri yapacak ve bu doğrultuda bir tedavi planı uygulayacaktır.
